Wycofanie nieruchomości ze spółki a PIT – przypadek spółki jawnej

Zastosowane źródła prawa

• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2025.163 t.j. z dnia 2025.02.07; dalej jako: ustawa o PIT)

Streszczenie

Artykuł omawia kwestie związane z opodatkowaniem nieodpłatnego przekazania nieruchomości
z majątku spółki jawnej na rzecz jej wspólników. Zgodnie z interpretacjami Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, wycofanie nieruchomości ze spółki do majątku prywatnego wspólników nie generuje przychodu podatkowego, o ile nie jest to związane z wypłatą zysku, obniżeniem wkładu kapitałowego, ani zmianą udziału w zyskach spółki. Warunkiem neutralności podatkowej jest, aby wartość nieruchomości nie przekraczała wartości odpowiadającej udziałowi wspólnika w zyskach spółki jawnej. W przypadku wycofania nieruchomości w proporcji do udziałów w zyskach, nie powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Odmienna sytuacja, gdzie wartość nieruchomości przewyższa wartość udziału wspólnika, może skutkować obowiązkiem podatkowym. Artykuł sugeruje konsultację prawną w przypadku wątpliwości w tej kwestii.

Brak podstawy prawnej, zatem nie ma przychodu?

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami są nie tylko faktycznie otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze, ale również (…) wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Ustawa o PIT nie zawiera przepisów, które wprost regulowałyby kwestię ewentualnego opodatkowania nieodpłatnego przekazania nieruchomości spółki jawnej na rzecz jej wspólników. Zagadnienie to było jednak przedmiotem interpretacji indywidualnej z dnia 30 marca 2021 r.
(nr 0113-KDIPT2-1.4011.978.2020.2.ISL), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził:

„(…) jeśli planowana czynność wycofania wskazanej we wniosku nieruchomości, tj. lokalu mieszkalnego o powierzchni 69,72 m2 z majątku Spółki jawnej do majątku prywatnego Wnioskodawcy nie będzie nosić w istocie cech zbycia, jak również nie będzie posiadać przymiotu odpłatności, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz jeżeli wartość ww. lokalu mieszkalnego nie przekroczy wartości odpowiadającej Jego udziałowi w Spółce, to czynność ta będzie neutralna dla Wnioskodawcy, jako wspólnika tej Spółki. Jeżeli bowiem wartość ww. nieruchomości, którą otrzyma Wnioskodawca, będzie wyższa od wartości odpowiadającej Jego udziałowi w zyskach Spółki jawnej, dojdzie do powstania po Jego stronie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowanego jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.”

Analogiczne podejście Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zaprezentował w interpretacji indywidualnej z dnia 13 października 2021 r. (nr 0115-KDIT3.4011.633.2021.2.AWO):

„(…) nieodpłatne przekazanie wskazanych we wniosku nieruchomości do majątku Zainteresowanych w proporcji podziału zysków wynikającej z umowy Spółki (Zainteresowani staną się właścicielami tych nieruchomości jako osoby fizyczne w takiej samej proporcji w jakiej pozostają jako Wspólnicy Spółki), niedokonywane tytułem wypłaty z zysku, nieskutkujące obniżeniem wkładów w Spółce jawnej i niemające wpływu na zmniejszenie udziału w zyskach Zainteresowanych (każdemu ze Wspólników będzie nadal przysługiwać prawo do…% do udziału w zyskach spółki jawnej) ˗ nie spowoduje powstania przychodu
z tytułu odpłatnego zbycia wskazanych we wniosku nieruchomości (podlegających wycofaniu z majątku spółki jawnej) w podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie będzie związane z jakimkolwiek przysporzeniem dla Spółki. Nieodpłatne przekazanie udziału
w środkach trwałych Spółki na potrzeby własne jej Wspólnika ˗ do Jego majątku prywatnego ˗ nie może być traktowane jako przychód z tytułu odpłatnego zbycia udziału w tych składników przez Spółkę, ponieważ w opisanym zdarzeniu przyszłym wyszczególnione nieruchomości będą przekazane nieodpłatnie, w drodze umowy nienazwanej (niebędącą umową darowizny, ani umową zniesienia współwłasności w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego) zawierającej określone (wskazane w treści opisanego zdarzenia przyszłego) oświadczenia (nieodpłatne przekazanie nieruchomości do majątku Wspólników wynika ze stosunku prawnego istniejącego pomiędzy Zainteresowanymi jako wspólnikami Spółki
a Spółką). W związku z powyższym zasadne jest przyjęcie, że nieodpłatne przekazanie Zainteresowanym opisanych nieruchomościach ˗ w wyniku wycofania ich ze Spółki ˗ nie spowoduje powstania przychodu po Ich stronie.

Z kolei dla Zainteresowanych, jako nieodpłatnie nabywających wskazane nieruchomości, przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń powstałby tylko w sytuacji, gdy otrzymaliby Oni nieruchomości wycofane z majątku Spółki jawnej do majątku prywatnego o wyższej wartości niż Ich udział w Spółce. Jeśli wartość nieruchomości nie przekroczy wartości odpowiadającej Ich udziałowi w Spółce, wówczas nie dojdzie do powstania przychodu z tego tytułu.”

Z dotychczasowej praktyki interpretacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wynika, że nieodpłatne wycofanie nieruchomości ze spółki jawnej do majątku jej wspólników – które jednocześnie nie jest dokonywane tytułem wypłaty zysku i nie wiąże się z obniżeniem lub zwrotem wkładu tudzież udziału kapitałowego wspólników – zasadniczo nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego.

UWAGA!

Warunkiem jego niepowstania jest jednak, aby wartość przenoszonej nieruchomości nie przekraczała wartości odpowiadającej udziałowi wspólnika
w spółce jawnej.

Neutralność podatkowa w PIT jest uwarunkowana

Dla zachowania neutralności podatkowej przedmiotowej czynności, wartość nieruchomości wycofywanej ze spółki jawnej nie może być wyższa niż wartość odpowiadająca udziałowi wspólnika w zyskach tej spółki. Wydaje się, iż warunek ten będzie w sytuacji, gdy wspólnik nabywa udział w nieruchomości w takiej samej wysokości, w jakiej posiada prawo do udziału w zyskach i stratach spółki jawnej. Do takich wniosków prowadzi chociażby interpretacja indywidualna z dnia 21 października 2022 r. (nr 0112-KDIL2-2.4011.567.2022.2.MM), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zaaprobował następujące stanowisko wnioskodawcy:

„Zdaniem Zainteresowanych po stronie Spółki (a w konsekwencji jej wspólników) nie wystąpi przychód związany z nieodpłatnym wycofaniem nieruchomości z majątku Spółki
i przeniesieniem własności nieruchomości do majątków wspólników, w sytuacji gdy otrzymają oni udział w nieruchomości odpowiadający ich udziałom w Spółce.”

Warto wskazać, iż z przywołanych rozstrzygnięć Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nie wynika, aby nadwyżka wartości rynkowej nieruchomości ponad wartość rzeczywiście wniesionych wkładów generowała przychód po stronie wspólnika.

Nasza podpowiedź

W naszej ocenie, sytuacją pożądaną jest wycofanie nieruchomości ze spółki wraz z nieodpłatnym przeniesieniem ich własności na rzecz wspólników proporcjonalnie do wysokości przysługującego im prawa do udziałów w zyskach i stratach spółki, co nie będzie generowało przychodu na gruncie PIT. Odmienne ustalenia powinny być skonsultowane prawnie.

Brzmi skomplikowanie?

Nie są dla Ciebie jasne wyżej wymienione wskazówki?

Potrzebujesz opieki podatkowej na takie sytuacje?

Nasz zespół jest do Twojej dyspozycji i może Ci pomóc.

Autor:
Dr Ewelina Skwierczyńska
doradca podatkowy